بویلر واتر تیوب – Water Tube Boiler
بویلر یا دیگ بخار ابزاری چهت تولید بخار یا آب داغ است که از محفظه‌ای فلزی و تحت فشار و بشکل استوانه افقی یا قائم تشکیل شده است.
درون بویلرها، انرژی شیمیایی سوخت پس از مخلوط شدن با اکسیژن و در اثر فرآیند احتراق به انرژی حرارتی تبدیل شده و سپس گرمای حاصل از احتراق موجب افزایش انتقال حرارت به آب درون بویلر و تبدیل آن به بخار یا آب داغ می‌شود.
بویلرها در انواع صنایع کاربرد دارند و بخار تولیدی حاصل از آن برای گرمایش یا تولید توان مصرف می‌شود. همچنین بر حسب آرایش محتویات درون این دیگ‌ها، آنها را به دو دسته واتر تیوب و فایر تیوب تقسیم می‌کنند.
بویلر واتر تیوب یا لوله آبی نوعی از بویلر است که آب تغذیه سیستم درون لوله‌ها در جریان است. این سیستم شامل محفظه احتراق برای عملکرد مشعل و تبدیل انرژی شیمیایی سوخت به گرما است. جریان گرم حاصل از احتراق بصورت دود درون پوسته بوجود آمده و لوله‌های آب را در بر می‌گیرد، در این حالت، انتقال گرما از دود به آب درون لوله‌ها سبب افزايش دماي آب تغذيه و تبديل آن به بخار مي‌شود. بخارآب داغ به سمت بالا كه كلكتور قرار دارد جاري و جمع‌آوري مي‌شود و سپس برای مصارف گرمایشی یا تولید توان بکار گرفته‌می‌شوند. این نوع از بویلرها جز بویلر فولادی است و برای عملیات در فشار بالا مناسب است.
تحمل فشار در بویلر‌های واترتیوب بر اساس قانون استونه نازک می‌باشد که با کاهش قطر محفظه استوانه‌ای، در ضخامت برابر، تحمل فشار افزایش می‌یابد و بویلر می‌تواند فشار بالاتری را نسبت به مدل فایرتیوب تحمل کند.
مقایسه بویلر واترتیوب و فایر تیوب
- ساختار: هر دو مدل دارای ساختار پوسته و لوله می‌باشند ولی تفاوت در سیال درون پوسته یا لوله است. در دیگ بخار واتر تیوب آب درون لوله و دود درون پوسته جریان دارد درحالیکه در دیگ فایرتیوب، دود درون لوله جریان دارد و درون پوسته آب قرار دارد.
- فشار: محدوده فشار قابل تحمل برای دیگهاي واتر تيوب بسيار بيشتر از ديگ فايرتيوب است.
- توان: توان و راندمان بويلر واتر تيوب بعلت انتقال حرارت بيشتر و موثرتر، بالاتر از ديگ بخار فايرتيوب است. راندمان ديگ لوله آتش در حدود 80% ذكر شده ولي راندمان بويلر لوله آبي حدود 90% مي‌باشد.
- سوخت: تنوع سوختي در بويلر وتر تيوب امكان‌پذير است، اين در حاليست كه در بويلر فاير تيوب اغلب از سوخت‌هاي تجاري استفاده مي‌شود.
- كاربرد: ديگ‌بخار فایرتيوب بيشتر در مصارف گرمايشي كاربرد دارد درحاليكه ديگ‌بخار واترتیوب برای مصارف تامین برق و گرمایشی بکار میرود.
- نصب و نگهداري: بويلر لوله‌آبي براي نصب نياز به مونتاژ دارد درحاليكه بويلر لوله آتش آماده براي نصب مي‌باشد و ساختار ساده‌تري دارد اما در مورد بازرسي و بررسي ديگ‌ها، مدل لوله‌آتش نيازمند رسيدگي و نظارت بيشتري است.
مزاياي ديگ بخار واتر تيوب:
- تحمل فشار بالا
- تنوع در طراحي و ساخت
- كيفيت بالاي بخار
- بازدهي بالا
- سرعت بالاي توليد بخار
- امكان دسترسي به تمام قسمت‌هاي ديگ جهت تعمير سيستم
- امكان استفاده از سوخت متنوع
معايب بویلر واتر تیوب:
- هزينه بالاي تهيه، نصب و نگهداري
- سايز بزرگ و جابجايي دشوار
- تعميرات سخت و زمان‌بر
كاربرد ديگ‌بخار واتر تيوب:
- توليد بخار
- توليد آبگرم بهداشتي
- گرمايش ساختمان
- خشك كردن