فارسی
عیب‌یابی عملی دیگ بخار – 15 مشکل رایج و راه‌حل‌های مرحله‌ای برای اپراتور
(ویژه بویلرهای بخار خزر بویلر)
مقدمه: چرا عیب‌یابی صحیح، مهم‌تر از تعمیر است؟
دیگ بخار، قلب تپنده هر سیستم صنعتی است. از صنایع غذایی و دارویی گرفته تا کارخانجات، بیمارستان‌ها و کارگاه‌های تولیدی، هر جا که بخار وجود دارد، دیگ بخار نقش کلیدی در تولید انرژی حرارتی ایفا می‌کند.
اما این قلب نیز مانند هر سیستم مکانیکی دیگر، نیازمند مراقبت، بررسی و عیب‌یابی منظم است.
یکی از دلایل اصلی افت راندمان، مصرف بالای سوخت و توقف تولید در خطوط صنعتی، عدم تشخیص به‌موقع ایرادهای کوچک در بویلر است.
در این مقاله، بر اساس استانداردهای ASME SEC1-8 و تجربیات فنی تیم مهندسی خزر بویلر، با 15 ایراد متداول در دیگ‌های بخار و روش رفع آن‌ها آشنا می‌شوید.
بخش اول: مشکلات احتراقی و شعله
-
شعله نامنظم یا ناپایدار
علت‌ها:
- فشار نامتعادل گاز یا هوا
- تنظیم نبودن نسبت هوا به سوخت
- کثیفی فیلتر مشعل
راه‌حل:
- بررسی فشار گاز ورودی با مانومتر
- تنظیم نسبت هوا به سوخت توسط کارشناس مجاز
- تمیز کردن فیلتر و نازل مشعل
- خاموش شدن ناگهانی شعله
علت‌ها:
- خرابی فتو سل یا یون فلیم
- وجود رطوبت در سیستم برق مشعل
- نوسان برق ورودی
راه‌حل:
- تعویض سنسور شعله
- بررسی تابلو برق و ارت مناسب
- اطمینان از سلامت ترانس مشعل
- تأخیر در تشکیل شعله پس از استارت
علت‌ها:
- وجود هوا در مسیر سوخت
- نشتی در شیلنگ گاز یا نازل
- خرابی شیر برقی گاز
راه‌حل:
- هواگیری کامل مسیر سوخت
- تست نشتی با کف صابون
- بررسی سیم‌کشی و فرمان مشعل
بخش دوم: نوسانات فشار و بخار خروجی
- افت فشار ناگهانی بخار
علت‌ها:
- نشت در لوله‌های بخار یا شیرهای اطمینان
- وجود رسوب در مسیر بخار
- سطح پایین آب در بویلر
راه‌حل:
- بررسی نشتی با تست فشار
- شست وشوی مسیر بخار
- کنترل سیستم تغذیه آب
- افزایش بیش از حد فشار (Over Pressure)
علت‌ها:
- گیرکردن شیر اطمینان
- خرابی کنترل فشار (Pressuretrol)
- انسداد مسیر تخلیه بخار
راه‌حل:
- تست دستی عملکرد شیر اطمینان
- تعویض پرشر کنترل
- تمیزکاری لوله‌های تخلیه
- نوسان مداوم فشار
علت‌ها:
- ناپایداری در سیستم تغذیه آب
- خرابی کنترل‌کننده سطح آب
- تغییرات بار مصرفی ناگهانی
راه‌حل:
- بررسی پمپ فیدواتر
- تنظیم کنترل سطح
- نصب منبع ذخیره‌ی بافر برای بار متغیر
بخش سوم: مشکلات مرتبط با آب و تغذیه
- سطح پایین آب (Low Water Level)
خطرناک‌ترین ایراد ممکن در دیگ بخار!
علت‌ها:
- عملکرد نادرست کنترل سطح
- گرفتگی در لول کنترل
- نشت از شیرهای تخلیه
راه‌حل:
- تست عملکرد لول کنترل هر هفته
- شست‌وشوی منظم لول کنترل با آب داغ
- بررسی وجود کف یا رسوب در تانک تغذیه
- وجود کف یا فوم در آب دیگ
علت‌ها:
- بالا بودن TDS آب تغذیه
- تزریق بیش‌ازحد مواد شیمیایی
- عدم تخلیه بلودان منظم
راه‌حل:
- کنترل TDS با دستگاه هدایت‌سنج
- تنظیم برنامه بلودان روزانه
- استفاده از مواد شیمیایی استاندارد
- وجود رسوب یا جرم سنگین در لوله‌ها
علت‌ها:
- سختی بالای آب ورودی
- خرابی سیستم سختی‌گیر
- نبود فیلتراسیون مناسب
راه‌حل:
- تست سختی آب
- احیای رزین سختی‌گیر
- شست‌وشوی سیستم با محلول دی‌اسکیلر
بخش چهارم: نشتی‌ها و خوردگی
- نشت بخار از فلنج‌ها
علت‌ها:
- فرسودگی واشرها
- بستن بیش‌ازحد یا کمتر از حد پیچ‌ها
راه‌حل:
- تعویض گسکت مقاوم حرارتی
- سفت کردن یکنواخت پیچ‌ها به ترتیب ستاره‌ای
- خوردگی داخلی در بدنه دیگ
علت‌ها:
- کیفیت پایین آب تغذیه
- اکسیژن محلول بالا
- نبود مواد ضد خوردگی مناسب
راه‌حل:
- تزریق دوز مناسب مواد شیمیایی ضدخوردگی
- نصب دی اریتور
- بررسی مبدل و دیواره‌ها با اندوسکوپ
بخش پنجم: کنترل و ابزار دقیق
- خطا در نمایش دما و فشار
علت‌ها:
- خرابی سنسور یا گیج
- گرفتگی در لوله بورن
- کالیبره نبودن ابزار
راه‌حل:
- کالیبراسیون سالانه
- تعویض سنسور معیوب
- بررسی مسیر اتصال ابزار
- توقف ناگهانی سیستم کنترل
علت‌ها:
- خطا در تابلو برق
- نوسانات ولتاژ
- خرابی PLC یا کنترلر دیجیتال
راه‌حل:
- بررسی فیوزها و رله‌ها
- نصب تثبیت‌کننده ولتاژ (Stabilizer)
- به‌روزرسانی نرم‌افزار کنترل
بخش ششم: مسائل راندمانی و عملکردی
- کاهش راندمان حرارتی
علت‌ها:
- دوده در مسیر گازهای خروجی
- افت انتقال حرارت در مبدل
- تنظیم نادرست مشعل
راه‌حل:
- تمیزکاری کامل لوله‌های دود
- تنظیم هوای احتراق
- بررسی و کالیبره کردن نازل سوخت
- افزایش مصرف سوخت
علت‌ها:
- کاهش راندمان احتراق
- افت حرارت از بدنه و عایق
- فشار پایین بخار
راه‌حل:
- آنالیز گاز دودکش
- ترمیم عایق بدنه
- تنظیم بار بویلر بر اساس نیاز واقعی
🔹 جدول خلاصه عیب‌یابی سریع
| نوع مشکل | نشانه‌ها | علت اصلی | راه‌حل سریع |
| فشار پایین بخار | کاهش راندمان | نشتی، رسوب | کنترل بلودان و نشتی |
| شعله ناپایدار | صدای غیرعادی مشعل | هوا یا گاز نامتعادل | تنظیم نسبت هوا به سوخت |
| خوردگی بدنه | تغییر رنگ فلز | آب نامناسب | تزریق مواد ضدخوردگی |
| کف زیاد | نوسان فشار بخار | TDS بالا | تنظیم تخلیه بلودان |
خدمات عیب‌یابی و تعمیر تخصصی خزر بویلر
واحد خدمات فنی خزر بویلر با تکیه بر کارشناسان مجرب و تجهیزات تست پیشرفته خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
- عیب‌یابی در محل
- تست راندمان و آنالیز گاز
- شست‌وشوی شیمیایی دیگ بخار
- آموزش اپراتور و صدور گواهی سلامت
نتیجه‌گیری
عیب‌یابی صحیح یعنی شناخت رفتار سیستم پیش از وقوع مشکل.
با رعایت برنامه نگهداری و توجه به علائم هشداردهنده، می‌توان از ۸۰٪ خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کرد.
محصولات و خدمات شرکت تولیدی صنعتی خزر بویلر(خزر منبع بندر) بر اساس استانداردهای BS2790 ، ASME SEC1-8 ، ISIR4231 وEN12953 طراحی شده‌اند تا بیشترین راندمان و کمترین خرابی را برای صنایع فراهم کنند.
No comment